پنج جایگزین سبک و رایگان برای AutoCAD در پروژه‌های GIS

در دنیای سیستم‌های اطلاعات مکانی (GIS) ، بسیاری از متخصصان نیاز دارند فایل‌های CAD مانند DWG یا DXF را مشاهده ، ویرایش یا آماده‌سازی کنند. نرم‌افزار AutoCAD بدون شک یکی از قدرتمندترین ابزارهای ترسیم و نقشه‌کشی است ، اما برای بسیاری از کاربران GIS مشکلاتی مانند نیاز به سخت‌افزار قوی و پیچیدگی زیاد و یا هزینه‌ی بالا دارد.

در این مقاله پنج نرم‌افزار سبک و رایگان معرفی می‌شود که می‌توانند در پروژه‌های GIS به‌عنوان مکمل یا جایگزین AutoCAD مورد استفاده قرار گیرند. این ابزارها برای کارهایی مانند ویرایش داده‌های CAD پیش از ورود به ArcGIS یا QGIS ، ترسیم نقشه‌های پایه و آماده‌سازی داده‌های شهری یا توپوگرافی بسیار مفید هستند.

چرا به جایگزین AutoCAD نیاز داریم؟

کاربران GIS معمولاً با یکی از این موقعیت‌ها روبه‌رو می‌شوند:

• نیاز به مشاهده یا ویرایش فایل‌های DWG/DXF بدون نصب نرم‌افزار سنگین
• محدودیت سخت‌افزاری یا اقتصادی برای استفاده از AutoCAD
• کار در محیط‌های آموزشی یا آزمایشی
• تمایل به استفاده از ابزارهای متن‌باز ، رایگان و قابل سفارشی‌سازی

در چنین مواردی ، نرم‌افزارهای سبک‌تر CAD می‌توانند همان کارایی لازم را با هزینه‌ی صفر فراهم کنند.

۱. LibreCAD — گزینه‌ای سبک و متن‌باز به عنوان جایگزین Autocad

LibreCAD یکی از محبوب‌ترین نرم‌افزارهای متن‌باز و کاملاً رایگان برای ترسیم دوبعدی است. این برنامه به‌طور بومی از فرمت DXF پشتیبانی می‌کند و گزینه‌ای عالی برای کاربران GIS محسوب می‌شود که نیاز به آماده‌سازی یا اصلاح داده‌های CAD دارند.

ویژگی‌ها:

• کاملاً رایگان و بدون محدودیت تجاری (Open Source)
• رابط کاربری ساده و سبک
• پشتیبانی قوی از فرمت DXF و ذخیره‌سازی قابل خواندن در GIS
• قابل اجرا حتی روی سیستم‌های ضعیف

کاربرد در GIS:

می‌توانید خطوط مرزی ، شبکه‌های شهری یا لایه‌های توپوگرافی را در LibreCAD ویرایش و سپس به QGIS یا ArcGIS منتقل کنید. اگرچه امکان وارد کردن فایل‌های DWG از طریق تبدیل‌کننده‌ها وجود دارد ، اما LibreCAD ابزار اصلی برای کار با فایل‌های DXF در پروژه‌های کاداستر و آموزشی است.

۲. QCAD — یک نرم‌افزار CAD رایگان ، ساده و دقیق

QCAD نرم‌افزاری رایگان و متن‌باز است که تمرکز آن بر ترسیم دوبعدی (۲D) است. نسخه‌ی Community Edition (رایگان) برای بیشتر نیازهای GIS کافی است.

ویژگی‌ها:

• Community Edition: رایگان و متن‌باز
• پشتیبانی قوی از DXF
• محیط ساده و کاربرپسند با ابزارهای دقیق اندازه‌گذاری و طراحی

کاربرد در GIS:

QCAD ابزاری ایده‌آل برای پاک‌سازی و یکپارچه‌سازی داده‌های CAD قبل از ورود به محیط GIS است. می‌توانید با ابزارهای دقیق آن ، خطوط متصل و کامل ایجاد کنید که برای تبدیل به Shapefile در GIS ضروری هستند.
نکته: برای پشتیبانی کامل و بومی از فرمت DWG ، نیاز به خرید نسخه‌ی Professional QCAD است، اما نسخه‌ی رایگان آن در مدیریت فایل‌های DXF بی‌نقص عمل می‌کند.

3. nanoCAD یک نرم افزار CAD رایگان برای ترسیم دقیق

nanoCAD یکی از معدود نرم‌افزارهای CAD رایگان است که امکاناتی تقریباً در سطح AutoCAD ارائه می‌دهد. نسخه‌ی پایه‌ی آن رایگان است و محیطی بسیار مشابه AutoCAD دارد.

ویژگی‌ها:

• پشتیبانی کامل و بومی از DWG
• ابزارهای ترسیم دو‌بعدی و سه‌بعدی
• پشتیبانی از LISP و VBA برای خودکارسازی (در نسخه‌ی پولی)
• سازگار با استانداردهای CAD

کاربرد در GIS:

nanoCAD برای پروژه‌های کاداستر ، شبکه‌های زیرساختی و طراحی شهری دقیق که نیاز به خروجی DWG استاندارد دارند ، بسیار مناسب است. با این نرم‌افزار می‌توانید داده‌های CAD پروژه‌های بزرگ را با دقت ترسیم و سپس به لایه‌های GIS تبدیل کنید. سازگاری بالا با DWG باعث می‌شود خروجی‌ها بدون خطای هندسی در QGIS و ArcGIS باز شوند.

4. ARES Kudo — نرم‌افزار تحت‌وب و رایگان برای مشاهده و ویرایش DWG

ARES Kudo بخشی از مجموعه‌ی CAD شرکت Graebert است. این ابزار به‌صورت رایگان و آنلاین قابل استفاده است و برای کاربران GIS که می‌خواهند فایل‌های DWG را بدون نصب نرم‌افزار سنگین بررسی یا ویرایش کنند ، گزینه‌ای عالی است.

ویژگی‌ها:

• کاملاً تحت‌وب و بدون نیاز به نصب یا دانلود
• پشتیبانی کامل و بومی از فرمت DWG (بدون تبدیل)
• امکان ویرایش ، اندازه‌گذاری و حاشیه‌نویسی آنلاین
• اجرای سریع روی هر مرورگر و سازگار با فضای ابری (مانند Google Drive)

کاربرد در GIS:

ARES Kudo برای کارشناسانی که در محیط‌های میدانی یا Web GIS کار می‌کنند بسیار مناسب است. به عنوان مثال یک کارشناس می‌تواند نقشه‌ی DWG یک شبکه زیرساختی را در تبلت یا موبایل باز کند ، مختصات عوارض را بررسی کند، یک طول جدید اندازه‌گیری کند، و مستقیماً برای همکاران GIS خود ارسال نماید.

۵. FreeCAD — ابزار متن‌باز برای مدل‌سازی سه‌بعدی در GIS

FreeCAD نرم‌افزاری متن‌باز و کاملاً رایگان برای مدل‌سازی سه‌بعدی است و با افزونه‌های مخصوص ، قابلیت‌های GIS را نیز پوشش می‌دهد. ماژول‌های Arch (معماری) و Geo (جغرافیا) امکان ترکیب داده‌های CAD با داده‌های مکانی را فراهم می‌کنند.

ویژگی‌ها:

• رایگان و متن‌باز (Open Source)
• پشتیبانی از DXF، DWG (با تبدیل‌کننده)
• افزونه‌های قدرتمند مرتبط با GIS و معماری
• مناسب برای مدل‌سازی شهری سه‌بعدی و مدل‌های ارتفاعی

کاربرد در GIS:

FreeCAD گزینه‌ای عالی برای پروژه‌های GIS سه‌بعدی (3D GIS) و مدل‌سازی شهری مبتنی بر مکان است. می‌توانید داده‌های دوبعدی را از QGIS صادر کرده ، در FreeCAD حجم‌سازی کنید (مثلاً مدل سه‌بعدی ساختمان‌ها) و مدل نهایی را برای تحلیل‌های سه‌بعدی دوباره به GIS بازگردانید.

جدول مقایسه نرم‌افزارها

نرم‌افزار	نوع لایسنس	پشتیبانی از DWG/DXF	پلتفرم اصلی	مناسب برای	مزیت اصلی
LibreCAD	متن‌باز (رایگان)	DXF	دسکتاپ (Win/Lin/Mac)	نقشه‌کشی 2D ساده	سبک و سریع
QCAD	متن‌باز (رایگان)	DWG (جزئی) DXF	دسکتاپ (Win/Lin/Mac)	آماده‌سازی داده‌ها	ساده و قابل گسترش
ARES Kudo	رایگان (شخصی/ابری)	DWG (بومی)	تحت‌وب (Cloud)	GIS ابری و میدانی	بدون نیاز به نصب
nanoCAD	رایگان (نسخه پایه)	DWG (بومی)	دسکتاپ (Windows)	ترسیم دقیق	سازگاری قوی با CAD
FreeCAD	متن‌باز (رایگان)	DWG/DXF/IFC	دسکتاپ (Win/Lin/Mac)	مدل‌سازی 3D	مناسب برای GIS سه‌بعدی

جمع‌بندی

در پروژه‌های GIS ، همیشه نیازی به استفاده از AutoCAD سنگین و گران نیست. اگر هدف شما ویرایش داده‌های CAD ، آماده‌سازی نقشه‌های پایه یا مدل‌سازی شهری ساده باشد ، میتوان از نرم افزارهای جایگزین AutoCAD همچون LibreCAD، QCAD، ARES Kudo، nanoCAD و FreeCAD گزینه‌هایی سریع ، رایگان و قابل اعتماد هستند.

این نرم افزارهای CAD رایگان نه‌ تنها هزینه‌ها را کاهش می‌دهند ، بلکه به‌خوبی با ArcGIS Pro و QGIS سازگارند . انتخاب هر یک از این نرم‌افزارها بستگی به این دارد که اولویت شما سادگی (LibreCAD) ، کار ابری (ARES Kudo) یا مدل‌سازی سه‌بعدی (FreeCAD) باشد.

در نتیجه ، ترکیب یکی از این نرم‌افزارهای CAD رایگان و سبک با محیط‌های GIS به عنوان جایگزین AutoCAD ، رویکردی هوشمندانه ، اقتصادی و کاملاً کاربردی برای متخصصان نقشه‌برداری و تحلیل‌گران مکانی ایجاد می‌کند.